De zin van het leven bestaat niet
We zoeken massaal naar de zin van het leven, maar wat als die simpelweg niet bestaat? Misschien is onze drang naar betekenis niets meer dan een slim trucje van ons brein om onszelf bezig te houden. In deze blog nemen we onszelf én onze grootheidswaanzin onder de loep. Waarom maken we ons zo belangrijk, terwijl het universum ons niet eens opmerkt? En als niets hoeft, wat betekent dat dan voor jou?
De illusie van betekenis
We willen graag geloven dat het leven zin heeft. Dit verlangen naar betekenis zit diep in ons geworteld. Het geeft ons houvast, een reden om op te staan, te mediteren, te ontbijten en naar je werk te gaan. Maar wat als die betekenis er simpelweg niet is? Wat als ‘de zin van het leven’ niet meer is dan een knap staaltje hersengymnastiek? Een truc van onze evolutionaire bedrading om ons nuttig te laten voelen, terwijl de natuur zich er totaal niet druk om maakt?
Volgens Bruce Lipton, auteur van De biologie van de overtuiging, zijn onze gedachten en biologie met elkaar verweven. Onze cellen reageren op de verhalen die we onszelf vertellen. We geven betekenis aan ons leven omdat dat ons helpt te overleven. Maar als de zin van het leven puur een biologische illusie is, waarom nemen we onszelf dan zo verschrikkelijk serieus?
De grootheidswaanzin van de mens
Laten we even eerlijk zijn: als de mensheid morgen verdwijnt, zou de natuur opgelucht ademhalen. De regenwouden zouden terugkeren, de oceanen zouden zichzelf zuiveren en geen enkele diersoort zou een traantje laten om onze afwezigheid. Vanuit een kosmisch perspectief is onze invloed verwaarloosbaar. Zoom uit, en je ziet een planeet. Zoom verder uit, en die planeet wordt een stip. Nog verder, en zelfs die stip verdwijnt.
En toch doen we alsof alles om ons draait. We stressen over carrières, pensioenplannen en hoe vaak we onze planten water moeten geven. Maar uiteindelijk maakt niets van dat alles iets uit. Misschien is dat het grootste komische element in ons bestaan: we nemen onszelf bloedserieus, terwijl het universum ons niet eens opmerkt.
De menselijke tragiek: de eindeloze herhaling
Planten en dieren leven gewoon. Ze maken zich niet druk om ‘persoonlijke groei’ of ‘het vinden van hun ware zelf’. Maar wij? Wij zijn verslaafd aan betekenis. We zien patronen waar ze niet zijn, hangen verhalen op aan willekeurige gebeurtenissen en geloven dat we controle hebben.
Jurriën Hamer legt in Waarom schurken pech hebben en helden geluk uit dat vrije wil een illusie is. We denken dat we bewuste keuzes maken, maar in werkelijkheid worden we gestuurd door ervaringen en conditioneringen. En als klap op de vuurpijl herhalen we onbewust dezelfde emotionele patronen uit ons verleden, zoals Michael Brown beschrijft in The Presence Process. We projecteren oude pijn op nieuwe situaties en doen dan verbaasd alsof het leven zich tegen ons heeft gekeerd.
Maar stel jezelf eens de vraag: als we constant dezelfde fouten maken zonder ons daarvan bewust te zijn, zijn we dan eigenlijk nog wel toerekeningsvatbaar?
De zelfhulpindustrie en de illusie van eenvoud
We willen antwoorden. We willen oplossingen. En dus grijpen we massaal naar zelfhulpboeken, podcasts en cursussen die beloven dat het leven simpeler en beter wordt als we maar gewoon het juiste stappenplan volgen. Maar wat als al die boeken en methodes ons vooral bezig houden met nog meer mentale constructies?
Ze geven een gevoel van controle—een handvat om betekenis te geven aan onze worstelingen. Maar wat als de oplossing helemaal niet in het begrijpen zit? Wat als het leven niet iets is dat je oplost, maar iets dat je ervaart? Veel mensen blijven zichzelf verliezen in het analyseren, plannen en structureren van hun groei, terwijl ze vergeten dat de kern van verandering in het voelen zit.
Sommige mensen benaderen dit proces liever eerst mentaal, de koppen zonder kip, terwijl anderen volledig vanuit het gevoel leven zonder een brug naar de mentale wereld, de kippen zonder kop. De vraag is: blijf je hangen in de mentale constructies, of durf je de sprong te maken naar echte ervaring?
Het verhaal dat we onszelf vertellen
We houden van verhalen. Ze geven ons een gevoel van orde in de chaos. Religies, wetenschappelijke theorieën en persoonlijke overtuigingen zijn niets anders dan verhalen die we elkaar vertellen om grip te krijgen op iets dat misschien helemaal niet te bevatten is.
Maar als we eerlijk zijn, blijft er uiteindelijk maar één zekerheid over: “Ik ben.” Alles wat daarna komt, is bijzaak. De vraag is niet of je ‘de zin van het leven’ kunt vinden, maar of je kunt accepteren dat je die misschien nooit zult vinden. En dat dat prima is.
Dus… wat nu?
Je zou nu kunnen denken: “Oké, als de zin van het leven niet bestaat, wat moet ik dan doen?” Nou, dat is precies de grap—je moet helemaal niets. Je kunt doorgaan met betekenis zoeken, je vastbijten in filosofische bespiegelingen, of gewoon een kop thee zetten en voor je uit staren. Het maakt allemaal niets uit. En dat is misschien wel de grootste bevrijding die je kunt ervaren.
Als coach zou ik het prachtig vinden als iedereen zichzelf overbodig zou maken. Als mensen zouden stoppen met zichzelf zo belangrijk maken en eindelijk gewoon zouden zijn. Maar ja, zo werkt het nou eenmaal niet. En zolang mensen mij toch graag aan het werk willen zien, voorzie ik ze met alle liefde van nog wat extra mentale voeding. Of beter nog, ik help ze om echt te voelen—met lichaamsgerichte oefeningen en de bewust verbonden adem.
Sommigen hebben een brug nodig van hun hoofd naar hun gevoel. Ik noem ze de koppen zonder kip—alles draait om het denken, analyseren, structureren. Anderen zijn juist volledig in hun gevoel, maar kunnen het niet vertalen naar deze gementaliseerde wereld. De kippen zonder kop—vol energie en emotie, maar zonder houvast.
Waar je jezelf ook in herkent: je hoeft niets te fixen. Maar als je dan toch per se zin wilt geven aan je leven, ben je van harte welkom.
Veelgestelde vragen
Goede vraag! Het punt is juist dat je niet per se ergens druk om hoeft te maken. Je mag doen wat je wilt, zonder dat het een hoger doel hoeft te dienen. Dat kan bevrijdend werken. Maar paradoxaal genoeg willen de meeste mensen toch ergens betekenis in vinden—en dat is prima, zolang je maar doorhebt dat die betekenis iets is wat jij eraan geeft. Dus als jij je druk wilt maken over het kiezen van de juiste koffiebonen of het oplossen van wereldproblemen, ga je gang. Maar doe het omdat je het wílt, niet omdat het ‘moet’.
Niet helemaal. ‘Zinloos’ klinkt heel negatief, alsof het een probleem is dat opgelost moet worden. Maar wat als het gewoon een feit is? Je hoeft nergens een grootse betekenis aan te hangen om een fijn en vervullend leven te hebben. Dingen kunnen waardevol zijn zonder een hoger doel. Je kunt genieten van muziek, een goed gesprek of een mooie zonsondergang zonder dat het een ‘reden’ hoeft te hebben. En als je toch graag iets wil doen, kun je dat doen. Gewoon, omdat jij het fijn vindt—niet omdat het het universum iets kan schelen.
Vraag jezelf af: leef jij vooral in je hoofd, altijd nadenkend, analyserend en beredenerend? Dan ben je waarschijnlijk een ‘kop zonder kip’. Je voelt misschien wel, maar je vertrouwt er niet op en je zoekt altijd eerst een mentaal kader voordat je iets durft toe te laten. Als je daarentegen een ‘kip zonder kop’ bent, ervaar je het leven vooral via je lichaam en emoties, maar vind je het moeilijk om daar woorden aan te geven of het een plek te geven in deze rationele wereld. De kunst is om een balans te vinden tussen voelen en begrijpen—maar hey, geen zorgen, daar help ik je graag bij.
Bewustwording is de eerste stap. De reden dat we vastzitten in patronen is omdat we ze niet doorzien. We blijven dezelfde emoties en overtuigingen herhalen, zonder echt te voelen waar ze vandaan komen. Vaak proberen we ze met ons hoofd op te lossen, terwijl de kern ervan in ons lichaam ligt opgeslagen. Daarom werk ik met lichaamsgerichte oefeningen en ademwerk. Door niet alleen te denken over verandering, maar het ook fysiek te ervaren, ontstaat er ruimte voor iets nieuws. Maar wees gewaarschuwd: verandering betekent soms dat je je comfortabele illusies moet loslaten, en dat is niet altijd even leuk.
Helemaal niks, als je dat niet wilt. Je mag ook gewoon verder gaan met je dag alsof je deze blog nooit gelezen hebt. Maar als er ergens iets in je resoneert, als je merkt dat je steeds in dezelfde mentale loop vastzit, dan kun je jezelf de vraag stellen:
En als dat eng of ongemakkelijk voelt, dan is dat misschien juist het interessante stukje om te onderzoeken. Mocht je daar wat hulp bij willen, dan ben je welkom. Of je blijft gewoon lekker in je eigen mentale constructies hangen—dat is ook prima.
Kennismaking
Stuur je contactgegevens naar MensAware en dan bel ik je binnen 2 werkdagen terug. Afhankelijk van onze telefonische kennismaking plannen we samen een kosteloze en vrijblijvende ontdekkingsessie met open dialoog in.
